In een opdracht wordt de oppervlaktebehandeling van een aantal onderdelen omschreven als: Fe/Ni25D/Crb. Weet u wat hiermee bedoeld wordt?

De omschrijving is afkomstig uit de norm ISO 1456: “Metallieke deklagen - Elektrolytisch aangebrachte deklagen van nikkel, nikkel plus chroom, koper plus nikkel en koper plus nikkel plus chroom”.

Uitleg van de codering:

  • “Fe” betreft het substraat, in dit geval ijzer/staal.
  • “Ni” staat voor een laag nikkel.
  • “25” geeft de laagdikte in µm van de nikkel laag aan.
  • “D” is het type nikkel laag, hier een double- of triple layer (laag). De eisen hieraan worden gegeven in een tabel.
  • “Crb” is een zwartchroom laag (laagdikte 0,5 – 2 µm).

De stalen voorwerpen moeten dus behandeld worden met een nikkel laag van 25 µm (double- of triple layer) met daarop een zwartchroom laag van 0,5 – 2 µm.

Datum: september 2018

Is er een manier om een (hard)chroomlaag van een koperlaag te verwijderen zonder de koperlaag aan te tasten?

In het boek "Galvanotechnik im Frage und Antwort" *) staan 2 methoden beschreven:

  1. Chemisch met geconcentreerd zoutzuur bij 20°C
  2. Elektrochemisch met natronloog (concentratie 50 – 100 gram per liter)
    Temperatuur:  20 – 50°C
    Stroomdichtheid:  5 – 20 A/dm2
    Kathode:  Staal (afzuiging aanbevolen)

*) 6e bijgewerkte uitgave uit 2007.
Auteurs: B. Gaida; B. Andreas; K. Aßmann 

Datum: augustus 2018

Wij hebben een metaalwarenfabriek en laten onze, veelal kleine, producten op verschillende manieren elektrolytisch verzinken. Een eis is 1.000 uur neutrale zoutsproeitest. We zijn op zoek naar alternatieve behandelingen die ook aan deze eis kunnen voldoen. Daarnaast overwegen we om de oppervlaktebehandelingen (gedeeltelijk) zelf te gaan doen. Kunt u ons leveranciers daarvoor noemen?

Afhankelijk van productvorm en –afmetingen, komen daar o.a. onderstaande bewerkingen voor in aanmerking:

  • Sherardiseren: het aanbrengen van een zinkdiffusielaag in roterende trommels bij een temperatuur die iets lager ligt dan de smelttemperatuur van zink (NEN-EN-ISO 17668)
  • Mechanisch verzinken: een zinklaag aanbrengen in een roterende trommel, gevuld met zinkpoeder en (meestal) glaskorrels (EN-ISO 12683)
  • Geomet/Dacromet behandelingen: lagen opgebouwd uit zink-, zink-aluminium lamellen (EN 13858)

Deze lagen kunnen desgewenst nog worden afgewerkt met bijv. passiveerlagen, diverse topcoats, oliën of zelfs poedercoatings.

Bedrijven die deze lagen aanbrengen en bedrijven die chemische producten of installaties leveren zijn te vinden in ons bedrijvenregister: www.vereniging-ion.nl/bedrijvenregister

Datum: mei 2018

De laatste tijd hebben wij steeds meer gevallen van breuk bij elektrolytisch (en geel gepassiveerd) verenstaal (plaatveren). Wat zou de oorzaak kunnen zijn?

Te oordelen naar de beschrijving van het productieproces en de meegestuurde foto lijkt het zeer veel op waterstofbrosheid.

Waterstofbrosheid kan voorkomen, vooral bij geharde staalsoorten, als die een behandeling hebben ondergaan waarbij (atomaire) waterstof kan ontstaan. Die bewerkingen zijn o.a. (zuur)beitsen, galvaniseren, kathodisch ontvetten. De uiterst kleine waterstofatomen diffunderen in het metaal.

Aan beitsmiddelen worden doorgaans beitsremmen toegevoegd, die ervoor moeten zorgen dat het metaal niet te sterk wordt aangetast. De ontstane atomaire waterstof wordt voordat het in het kristalrooster van het metaal opgenomen wordt, omgezet in waterstofmoleculen. Die zijn te groot om in het kristalrooster van het metaal opgenomen te worden.

Kathodisch ontvetten kan eenvoudig door andere ontvettingsmethoden worden vervangen, waarbij geen waterstofontwikkeling optreedt (b.v. alkalisch ontvetten, oplosmiddel-ontvetten).

Voor elektrolytisch verzinken zijn verschillende procedés:

  • Cyanidisch verzinken. Hierbij wordt een aanzienlijke hoeveelheid atomaire waterstof ontwikkeld
  • Zuur verzinken. Hierbij wordt veel minder atomaire waterstof ontwikkeld
  • Verzinken in een fluoroboraatbad. Hierbij wordt géén atomaire waterstof ontwikkeld

Er zijn enkele methoden om waterstofbrosheid te voorkomen:

  • Zorgen dat er geen atomaire waterstof in aanraking met het staaloppervlak komt (ander proces(sen) van oppervlaktebehandeling).
  • De materialen ontlaten z.s.m. nadat de atomaire waterstof in het kristalrooster is opgenomen. Liefst bij een zo hoog mogelijke temperatuur (die echter beperkt is vanwege de aangebrachte zinklaag. In de praktijk tussen de 150 en 210 °C . De tijd van het ontlaten is afhankelijk van de treksterkte en de dikte van het materiaal.

Datum: januari 2018

Op de laatste versie van een MSDS van nikkel anodemateriaal zie ik staan dat ook dit nu al als "verdacht carcinogeen klasse 2" wordt aangemerkt! Wat is/wordt hiervan de impact op de galvaniseer- en aanverwante branches binnen Nederland en de EU?

Nikkel metaal is inderdaad geklasseerd als “verdacht carcinogeen” via inhalatie, wat dus een classificatie categorie 2 oplevert. Nikkelzouten zijn geklasseerd als carcinogeen categorie 1, dus bevestigd als kankerverwekkend. Dat is een heel groot verschil met betrekking tot wetgeving. Een CMR stof categorie 1 valt onder Autorisatie (REACH),  een CMR stof categorie 2 valt niet onder Autorisatie.
Jammer genoeg maakt Europa niet het onderscheid tussen massief metaal & metaalpoeder. De classificatie 2 is weinig zinvol voor massief metaal omdat er geen inhalatie van massief metaal kan plaatsvinden. Maar als een metaal een bepaalde classificatie heeft, dan moet dat op de MSDS vermeld worden, ongeacht de vorm waarin het wordt geleverd. Het hoeft overigens niet op de etiketten vermeld te worden, massieve metalen zijn daarvan vrijgesteld.

Vereniging ION en het Nickel Institute zijn het overigens niet eens met de wijze van classificatie zoals die nu plaatsvindt, maar het is wel een gegeven. Daarnaast wordt  het alleen in Europe zo geklasseerd, wat wij ook niet wenselijk vinden. Maar normaal gezien zou dat geen problemen moeten opleveren met betrekking tot gebruik van nikkel aangezien deze classificatie al sinds jaren van toepassing is.

Datum: oktober 2015

Wij moeten onderdelen laten behandelen met een “Niploy proces”. Wat voor behandeling is dat eigenlijk?

Het “Niploy proces” is een chemisch-nikkel behandeling (ook wel stroomloos nikkel genoemd), met een bepaald fosforgehalte  in het nikkelneerslag (nikkel-fosfor legering). “Niploy” is een handelsnaam van een Italiaans galvanisch bedrijf.

In Nederland en België worden door een aantal bedrijven alternatieve, gelijkwaardige processen aangeboden. Er wordt onderscheid gemaakt in laag-, middel- en hoog fosforhoudende deklagen.

Met deze lagen worden (afhankelijk van het fosforgehalte) eigenschappen als corrosiewering, soldeerbaarheid, slijtvastheid en hardheid verbeterd en de lagen zijn bovendien maatvast aan te brengen.

De lagen kunnen aangebracht worden op diverse ondergronden zoals staal, RVS, koper en koperlegeringen, de meeste extrusie en giet-aluminiumsoorten. Ook kunststof behoort tot de mogelijkheden.

Datum: augustus 2014

Wij importeren voorverzinkt  en “blue passivated” plaatmateriaal uit het verre oosten. Onze norm schrijft voor dat de zinklaag gechromateerd dient te worden. Voldoet het materiaal dan aan onze norm?

De genoemde blauw passivering is op basis van drie-waardig chroom en daarmee is het een chromatering. Het hangt van de omschrijving in de norm af of de behandelingen gelijkwaardig zijn.

Een manier om te vergelijken kan zijn de in de NEN-EN-ISO 2081:2009 (titel: Elektrolytisch aangebrachte deklagen van zink met aanvullende behandeling van ijzer of staal) gegeven corrosieweerstandstabel. Hierin worden (neutrale) zoutsproeitest resultaten voor de verschillende aanvullende – chromaat -conversielagen beschreven.

Datum: maart 2014

Welke norm(en) zijn van toepassing voor het vernikkelen van aluminium onderdelen?

Onderstaande normen zijn van toepassing:

  • NEN EN ISO 1456:2009, Elektrolytisch aangebrachte deklagen van nikkel, nikkel plus chroom, koper plus nikkel en koper plus nikkel plus chroom. Deze norm specificeert eisen voor deze decoratieve en corrosiewerende lagen, toegepast op ijzer, staal, zinklegeringen, koper en koperlegeringen en aluminium en aluminiumlegeringen.
  • ASTM B-456 11e1 (2011), Standard specification for electrodeposited coatings of Copper + Nickel + Chromium and Nickel + Chromium. Deze norm beschrijft de eisen voor diverse types elektrolytisch aangebrachte lagen van koper + nikkel + chroom en nikkel + chroom op staal, koper en koperlegeringen, roestvaststaal 300 en 400 serie, aluminium en aluminiumlegeringen en zinklegeringen.

Datum: juni 2012

Is er een norm voor hardverchromen?

Ja, dat is de NEN-EN-ISO 6158:2011 (engels), Metallieke en andere anorganische deklagen - Elektrolytisch aangebrachte deklagen van chroom voor technische doeleinden.

Hierin worden naast de gebruikelijke normatieve verwijzigen o.a. de volgende onderwerpen behandeld:

  • Informatie die door de klant moet worden verstrekt
  • Beschrijving van de aanduiding, zoals die op de tekening en in de opdracht moet worden vermeld (b.v. Electrodeposited coating ISO 6158-Al/Cr250hp, hetgeen betekent: microporeuze hardchroomlaag met een dikte van 250 µm (Cr250hp) op een aluminiumlegering (Al)
  • Eisen aan de chroomlaag (o.a. uiterlijk, laagdikte, hardheid, hechting, porositeit, warmtebehandelingen)
  • Bijlagen met o.a. een tabel met typische laagdikten voor bepaalde toepassingsgebieden; destructieve- en niet-destructieve testen; bepaling van scheuren en poriën in chroombedekkingen

Datum: april 2012

Wat houdt de bewerking EN 12540 Fe/Ni20dCrr (CrVIFrei) in en waar kan ik deze uit laten voeren?

  1. De gevraagde bewerking wordt omschreven in de NEN-EN 12540:2000
    Het basismateriaal is staal (Fe). De oppervlaktebehandeling bestaat uit een nikkelbedekking met een dikte van 20 µm, aan te brengen als twee- of drievoudige deklaag (d) *), en een normale chroomlaag van 0,3 µm minimale plaatselijke laagdikte (r).
    De aanduiding “CrVIFrei” wordt niet in de Nederlandstalige versie van de EN 12540:2000 vermeld. Metallisch chroom bevat echter geen zeswaardig chroom.

    *) Opdrachtgever dient te specificeren of de deklaag twee- of drievoudig moet worden uitgevoerd. In bijlage 2 van NEN-EN 12540:2000 worden de verschillende uitvoeringen duidelijk beschreven.
     

  2. De bedrijven die deze bewerking(en) uitvoeren zijn te vinden via het bedrijvenregister op www.vom.nl (onder activiteit “verchromen, sier”)

N.B.: NEN-EN 12540:2000 is per 1-8-2009 vervangen door NEN-EN-ISO 1456:2009 (Elektrolytisch aangebrachte deklagen van nikkel, nikkel plus chroom, koper plus nikkel en koper plus nikkel plus chroom).
De bewerkingscodering in de NEN-EN-ISO 1456:2009 komt overeen met die in NEN-EN 12540:2000. Er zijn wel verschillen in (o.a.) de uitvoering.

Datum: april 2011